
รักษ์สุขภาพ - ตอนที่ 17 โภชนศาสตร์สมัยใหม่ (8)
- โดย ดร. วิทยา มานะวาณิชเจริญ
- 14 พฤษภาคม 2568
- Tweet
- ไขมันดี (High-density lipoprotein: HDL) เป็นตัวขนส่ง (Transport) คอเลสเตอรอล ที่พอกอยู่ ณ ผนังหลอดเลือด กลับออกไปให้ตับ (Liver) เผาผลาญ การมี HDL ยิ่งสูง ยิ่งมีความสัมพันธ์ (Relationshion) กับการเป็นโรคหลอดเลือดน้อยลง งานวิจัยใช้ยาเพื่อเพิ่ม HDL ไม่พบว่า มีผลลดอัตราตายของโรคหลอดเลือด และการเปลี่ยนวิถีการใช้ชีวิต (Life style) เช่นการออกกำลังกาย ก็มีผลต่อการเปลี่ยนแปลง HDL ได้น้อย ดังนั้น วงการแพทย์จึงใช้ HDL เป็นเพียงดัชนี (Index) ชี้วัดความเสี่ยงต่อการโรคเท่านั้น
นอกจากนี้ ยังต้องเข้าใจคำว่า แคลอรี (Calorie) ซึ่งเป็นหน่วยนับของพลังงาน (Energy) ความร้อนที่ร่างกายผลิตขึ้นได้จากอาหารแต่ละชนิด สามารถวัด (Measure) ได้โดยเอาอาหารชนิดนั้นไปเผาในเครื่องวัดความร้อน (Heat meter) ที่เกิดขึ้น โดยมีหน่วยเป็นกิโลแคลอรี (1,000 แคลอรี) แต่เรามักเรียกติดปากว่า แคลอรี
ในการผลิต (Produce) พลังงานขึ้นจากอาหารนั้น ร่างกายจะเปลี่ยนโมเลกุลเดี่ยวในสารอาหารให้เป็นแคลอรีได้ เช่น กลูโคส (Glucose) จากอาหารคาร์โบไฮเดรต, กรดไขมัน (Fat) จากอาหารไขมัน, และกรดอะมีโน (Amino) จากอาหารโปรตีน ไปเป็นสารตั้งต้น (Reactant) การให้พลังงาน ซึ่งจะถูกเผาผลาญในวงจร (Cycle) โดยการช่วยเหลือของน้ำ, วิตามิน, และแร่ธาตุบางตัว
ในที่สุด ก็จะได้พลังงานมาใช้ และได้ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ เป็นของเสียเหลืออยู่ (Residual) ในกรณีพลังงานเหลือใช้ ร่างกายจะเปลี่ยนเป็นไขมันเก็บไว้ ดังนั้น อาหารให้แคลอรีทุกชนิด หากเหลือใช้ ก็จะถูกเปลี่ยนเป็นไขมัน ทำให้อาหารให้แคลอรีทุกชนิด กลายเป็นความอ้วนแก่ร่างกายได้หมด
ร่างกายจำเป็นต้องได้แคลอรีจากอาหารอย่างเพียงพอ (Sufficient) ต่อการสร้างพลังงาน หากแคลอรีจากอาหารไม่เพียงพอ (Inadequate) ร่างกายจะใช้พลังงานที่เก็บไว้ในรูปคาร์โบไฮเดรต และไขมันแทน หากไม่พออีก ร่างกายก็จะสลาย (Crumble) มวลกล้ามเนื้อ (Muscle mass) มาสร้างพลังงานแทน
ดังนั้นในผู้ที่มีดัชนีมวลกาย (Body mass index: BMI) ต่ำหรือกล้ามเนื้อลีบ (Atrophy) อยู่แล้ว จำเป็นต้องบริโภคอาหารให้มีแคลอรีอย่างเพียงพอ พร้อมกับการออกกำลังกาย (Exercise) ที่สร้างความแข็งแรงให้กล้ามเนื้อ เพื่อป้องกันมิให้น้ำหนักลด (Weight loss) และกล้ามเนื้อลีบยิ่งไปกว่าเดิม
4. วิตามิน คือสารอาหารที่ช่วยให้เซลล์ร่างกายทำงาน (Function) ได้เป็นปรกติ ลำพังร่างกายไม่สามารถสร้างวิตามินขึ้นมาเองได้ และไม่สามารถเผาผลาญ (Burn) วิตามิน เพื่อให้เกิดพลังงานได้ จะต้องได้รับมาจากภายนอกเท่านั้น วิตามินมี 2 ชนิด
- วิตามินที่ละลายในไขมัน
- วิตามิน A ได้จากพืชผักและผลไม้สีส้ม, เหลือง, เขียว, และไข่แดง ร่างกายใช้วิตามิน A ในการทำงานของตา และผิวหนัง [หยาบ] พร้อมสร้างกระดูกและฟัน หากขาดก็จะเป็นโรคตาบอดกลางคืน (Night blindness), ติดเชื้อ (Infection) ที่ตา, และติดเชื้อที่ทางเดินหายใจ (Respiratory)
แหล่งข้อมูล
- สันต์ ใจยอดศิลป์, นพ. (2560). สุขภาพดีด้วยตัวคุณเอง: Good Health by Yourself (eBook). พิมพ์ครั้งที่ 2 กรุงเทพฯ: บริษัท พิมพ์สวย จำกัด.
- สันต์ ใจยอดศิลป์, นพ. และ พญ. ดร. พิจิกา วัชราภิชาต (2566). Healthy Life Bible คัมภีร์สุขภาพดี: สุขภาพดีได้ง่ายๆ ด้วยตัวเอง. พิมพ์ครั้งที่ 2 กรุงเทพฯ: บริษัท ฟรีมาย์ พับลิชชิ่ง จำกัด.